Antik Yerleşim Yerleri
1-) Babaya Kalesi
Halk arasında Taban, Yenice, Gönen, Alacaoluk Kalesi isimleride verilmiştir. Tahminen M.S. 2. yüzyılda Roma İmparatorluğu tarafından yapılmıştır.
Yenice’den 33. km kadar uzaklıkta, Yenice’yi doğudan ve Gönen’i batıdan kesen dağların arasında Alacaoluk Köyü’nün güneyinde ve 2 km doğusundaki kireç taşı yüklü dağın batısındaki bir tepe üzerine inşa edilmiştir.
Blok taşlar kullanılmıştır. Duvarların yüksekliği 10 metreyi bulur. İnşa alanı 6 dönümü geçer. Alacaoluk Köyü Camii’nin minare basamakları da birkaç taş kaleden getirilmiştir. Birinci basamaktaki taş üzerinde altı bir Roma askeri görülür. Kale silindirik ve dörtgen planı burçlarla desteklenmiştir.
2-) Üvecik Tepesi
Boynanlar Köyü hudutları içerisinde, köyün iki kilometre kadar batısında ve çevreye hakim yüksek bir tepe üzerinde kalıntılar vardır. Buradaki taş malzeme 1930 yılı yol ve köprü inşaatları ile köydeki inşaatlarda kullanıldığı için tamamen tahrip olmuştur. Herhangi bir kazı ve araştırma yapılmamıştır.
Fakat kaleye çıkış yolu belirginliğini korumaktadır. Kalıntının Roma İmparatorluğu zamanından kaldığı tahmin edilmektedir.
3-) Çal Kalesi
Çal Köyü’nün 150 metre kadar güneyindeki Kaletepe sırtının üstünde Çan ile Yenice arasındaki doğal geçide hakim bir alan üzerinde Helenistik döneme ait bir kale ve yerleşim alanı vardır. Önemli bir kalıntı kalmamıştır. Bol miktarda keramik parçası görülür.
4-) Kabalı – Hisartepe
Kabalı ve Haydaroba arasında ve hakim bir tepe üzerinde ve yamaçlarında arkeolojik kalıntılar vardır. Duvar temelleri görülmektedir. Keramik parçaları vardır. Kabalı Köyü kuzeyindeki kilise ile bağlantısı olduğu tahmin edilmektedir. Kabalı ile arasındaki antik yol günümüzde de işlenmektedir. Kazı ve araştırma yapılmamıştır.
5-) Kabalı Kilise Patlağı
Kabalı Köyü’nün 9 km. kadar kuzeyinde, Palamut Burnu ile Sıraseki tepelerini birbirinden ayıran Kızılcık deresinin iki yakasındaki düzlüklere halk kilise patlağı demektedir.
Düzlüğün iki yakasındaki Kızıldam Köyü’ne ait bahçeler vardır. Bahçeler iki düzlüğün üzerinde ortadan ikiye ayrılmış ve etrafı 41 adım genişliğindeki ulu bir çınarın dibinde su kaynamaktadır. Bu itibarla patlak denilmektedir. Etrafında ve bahçeler içinde kireç kullanılmış temeller ve keramik parçaları bulunmaktadır. Kalıntının Roma erken dönemine ait olduğu tahmin edilmektedir.
6-) Çırpılar – Hisartepe
Çırpılar Köyü’nün 2,5 km. kuzeyindeki kalıntılar bulunan bir tepedir. Roma veya Bizans dönemine ait olduğu tahmin edilen yörede tarihi paralar bulunduğu rivayet edilmektedir.
7-) Çınarköy
Köyün 2 km. kadar kuzeyinde Roma ve Bizans kalıntıları vardır. Çevresi 500 metre civarında bir havuz vardır. Ayrıca köyün çevresinde 500 metre civarında bir havuz ve de büyük ile küçük köy yeri diye anılan eski köy yerleri vardır.
8 ) Seyvan Köyü
Seyvan köyü batısında hangi döneme ait olduğu bilinmeyen bir tümülüs vardır. Köyün cami dış duvarındaki taş sütunlar söz konusu tümülüsten getirilmiştir.
Gerekli arkeolojik kazıların vakit geçirilmeden yapılması gerekmektedir.
9-) Küçük Hisarlık
İlçe merkezine 15 km. kadar kuzeyde Sofular ile Karadoru köyleri arasında yüksek bir tepede büyük bir kale kalıntısı ile kalenin 8 tümülüsü bulunmaktadır. Kalenin esas iskanının Helenistik döneme ait olduğu tahmin edilmektedir.
10-) Hadrianus Kalesi
Burası M.S. 2. yüzyılın başında Yenice yöresine görkemli bir ayı avı düzenleyen imparator Hadrianus’un emri üzerine inşa edilmiştir. İlçenin güneyinde Agonya Ovası’na hakim bir tepede kurulmuştur. Halk arasında Asar (Hisar ve Kale) Tepe olarak bilinir. Mimarisinde kullanılan malzeme Roma dönemini gösterir. Arkeolojik kazı yapılmamıştır. Doğu yönündeki duvarın büyük bir kısmı durmaktadır.
Batı duvarında yıkılmadan önce yapılan tespitlere göre aslan resimleri bulunmaktaydı. Namazgah Köyü üzerinden kaleye ulaşılabilir.
11-) Kazdağı
Yenice’nin güneybatısı ve Edremit Ovası’nın kuzeyini çevreleyen 1768 metre yüksekliğindeki Kazdağı ve 1298 metre yüksekliğine ulaşan Eybek Dağı’nın yanı sıra, doğu yönündeki 1460 metrelik Musluk (Maslak) dağları Kazdağları sillesinin topluluğunu oluşturur. Bu dağlık alanda antik çağlardan kalma kent izleri ve tabiat güzellikleri ile güzel bir bölgedir.
Homeros’un ünlü destanlarının geçtiği bu bölge aynı zamanda Sarıkız Efsanesi ile de ün kazanmıştır.
12-) Issız Cuma Camii
Yenice’nin 1,5 km. kadar kuzeydoğusunda, Çakıroba ile Seyvan köyleri arasındaki ahşap direkli bir cami ve eski bir Osmanlı mezarlığı bulunmaktadır. Mezar taşlarının arasındaki mimari parçalar, anıt niteliğindeki büyük ağaçlar buranın oldukça uzun bir süre kullanılmış bir kutsal yer ve mezarlık olduğunu göstermektedir.
Önce caminin yapılıp, daha sonra mezarlığın çevresinde oluşturulduğu anlaşılmaktadır. Issız Cuma Camii adı verilen bu eserin 600 yıllık olduğu tahmin edilmektedir.
Yapılan araştırmalar sonucu camiinin 1335’den sonra Gazi Süleyman Paşa tarafından yaptırıldığı kanaatine varılmıştır. Dikdörtgen bir plan üzerine oturtulmuştur. Onarım gören camiinin minberinin bazı tahtaları orijinaldir.
